Inwestycje zagraniczne w województwie podkarpackim osiągnęły do końca 2006 roku wartość 3 141,5 mln USD. Na koniec 2006 roku w województwie zarejestrowanych było 763 spółek z udziałem kapitału zagranicznego, o trzydzieści więcej niż w 2005 roku, z czego 28 zatrudniało powyżej 250 osób, a 29 pomiędzy 50-249 osób. Poza tym na terenie województwa działają oddziały przedsiębiorstw zagranicznych, których siedziby znajdują się w innych miastach Polski, głównie w Warszawie. Decydujące znaczenie dla pozycji regionu w sieci globalnych powiązań gospodarczych mają korporacje ponadnarodowe, dla których Podkarpacie jest jednym z wielu miejsc prowadzenia działalności w Europie a nawet na świecie.
Kumulacyjna wartość inwestycji |
mln USD |
31 XII 2006 |
3141,2 |
31 XII 2005 |
2777,0 |
31 XII 2004 |
2473,0 |
Na przemysł przypada łącznie 88,5% całości inwestycji zrealizowanych w latach 1989-2006, w tym 83,1% pochłonęło przetwórstwo przemysłowe, a pozostałą część niemal wyłącznie energetyka. W 2006 roku w przemysł zainwestowano 300,9 mln USD a więc 82,2% inwestycji ogółem.
Największym inwestorem w województwie podkarpackim są firmy amerykańskie, skąd pochodzi prawie połowa inwestycji – 1,3 mld USD (44,1%). Kapitał z Austrii stanowi 13,2% inwestycji (0,4 mld USD), niewiele mniejsze jest zaangażowanie kapitału niemieckiego – 338 mln USD (10,8%). Powyżej 100 mln USD zainwestowały ponadto podmioty francuskie, brytyjskie, i szwedzkie, znikome są natomiast inwestycje z postsocjalistycznych krajów Europy Środkowej i Wschodniej (0,1%). Wśród tych ostatnich dominującą pozycję zajmuje Rosja (2,3 mln USD). Kapitał azjatycki stanowi 0,6% inwestycji, gdzie głównym inwestorem są firmy japońskie.
Kraj |
Inwestycje w mln USD |
Inwestycje w % |
Europa |
1542,9 |
49,1 |
Austria |
413,7 |
13,2 |
Niemcy |
338,9 |
10,8 |
Francja |
234,8 |
7,5 |
Wielka Brytania |
147,9 |
4,7 |
Szwecja |
100,6 |
3,2 |
Włochy |
92,6 |
2,9 |
Holandia |
87,8 |
2,8 |
Szwajcaria |
36,3 |
1,2 |
Norwegia |
30,2 |
1,0 |
Portugalia |
23,6 |
0,8 |
inne europejskie |
36,5 |
1,2 |
Ameryka Północna |
1422,9 |
45,3 |
USA |
1386,2 |
44,1 |
Kanada |
36,7 |
1,2 |
AFRYKA |
93,5 |
3,0 |
RPA |
93,5 |
3,0 |
AZJA |
18,1 |
0,6 |
Japonia |
15,4 |
0,5 |
inne azjatyckie |
2,7 |
0,1 |
Pozostałe kraje |
57,0 |
1,8 |
Australia |
56,7 |
1,8 |
Brazylia |
0,3 |
0,0 |
kapitał międzynarodowy |
3,2 |
0,1 |
brak informacji o kraju pochodzenia |
3,7 |
0,1 |
Suma końcowa |
3141,2 |
100,0 |
Dwie trzecie łącznych inwestycji skupia się w pięciu powiatach województwa: mieleckim (17,4%), Rzeszowie (16,8%), dębickim (13,5%), leżajskim (10,5%) oraz jarosławskim (8,4%). Udział tych powiatów liczbie ludności województwa nie przekracza tymczasem 30%. Odsetek inwestycji w dziesięciu kolejnych powiatach (ze stalowowolskim i krośnieńskim na czele) kształtuje się między 1,0 a 5,2% nakładów ogółem, a ich sumaryczny udział wynosi 30,2%. Tymczasem łączny udział inwestycji w dziesięciu pozostałych powiatach - stanowiących blisko 30% ludności regionu – wynosi zaledwie 3,2%.
Bezwzględnie największym inwestorem jest austriacka grupa Kronospan, która w swe spółki działające w Mielcu, Pustkowie i Jaśle zainwestowała łącznie 350 mln USD, czyli 11,2% wszystkich nakładów w regionie. Kronospan w 2006 roku znacznie umocnił swą pozycję, wskutek nowej dużej inwestycji w Pustkowie. Już ponad 240 mln USD zainwestował Goodyear. Przejęta przez inwestora Firma Oponiarska Dębica, w której Goodyear posiada 59,9% udziałów jest obecnie największą europejską fabryką amerykańskiej korporacji a jednocześnie największą pojedynczą inwestycją zagraniczną na terenie województwa. Również amerykański United Holdings Corporation (UTC) zwiększa zaangażowanie na terenie regionu. UTC zainwestował dotąd ponad 150 mln USD w przejęcie i modernizację WSK PZL-Rzeszów a ostatnio za pośrednictwem spółki zależnej Gloria założył nową fabrykę gaśnic przenośnych w Ropczycach. Ponad 100 mln USD zainwestowały kolejne firmy amerykańskie: Enron Corporation, Federal-Mogul, Owens Illinois oraz fundusz Enterprise Investors (EI). Największą inwestycją funduszy był zakup akcji rzeszowskiego Zelmera (ponad 38 mln USD).
Warto zwrócić uwagę na trzy charakterystyczne cechy aktywności największych inwestorów w województwie podkarpackim. Sprawiają one, że Podkarpacie w zakresie struktury wielkości BIZ wyróżnia się zarówno na tle danych ogólnopolskich, jak i wobec sąsiedniego województwa małopolskiego.
Dlaczego podkarpackie?